Trong cơ thể con người, hệ nội tiết đóng vai trò như một mạng lưới điều hòa tinh vi, đảm bảo sự cân bằng của các quá trình sinh lý sống còn. Tuyến yên – một tuyến nhỏ nằm ở nền não – lại giữ chức năng như “nhạc trưởng”, điều khiển sự hoạt động của nhiều tuyến khác thông qua hormone. Khi tuyến yên rối loạn, hàng loạt phản ứng dây chuyền có thể xảy ra, dẫn đến những bệnh lý phức tạp, trong đó có hội chứng Cushing – một tình trạng do dư thừa cortisol trong thời gian dài.
Một trong những hệ quả nghiêm trọng nhất của cortisol tăng cao chính là tăng đường huyết, bởi hormone này tác động trực tiếp đến chuyển hóa glucose. Nếu không được nhận biết và theo dõi kịp thời, tình trạng này dễ dẫn tới bệnh tiểu đường cùng nhiều biến chứng mạn tính nguy hiểm. Trong bối cảnh đó, việc theo dõi thường xuyên chỉ số đường huyết trở thành một phần không thể thiếu, đặc biệt nhờ sự hỗ trợ của các công cụ hiện đại như máy đo đường huyết hay máy thử đường, giúp người bệnh kiểm soát sức khỏe một cách chủ động và chính xác.
Tuyến yên (pituitary gland) có kích thước chỉ bằng hạt đậu, nhưng lại là cơ quan quan trọng bậc nhất của hệ nội tiết. Nó được chia thành hai thùy chính: thùy trước và thùy sau. Trong đó, thùy trước sản xuất nhiều hormone điều hòa hoạt động của các tuyến khác như tuyến giáp, tuyến thượng thận, tuyến sinh dục…
Một trong những hormone nổi bật do thùy trước tuyến yên tiết ra là ACTH (Adrenocorticotropic Hormone). ACTH kích thích tuyến thượng thận sản xuất cortisol – một hormone đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì huyết áp, điều hòa miễn dịch, chuyển hóa chất béo, protein và carbohydrate.
Khi tuyến yên rối loạn, chẳng hạn do sự xuất hiện của khối u tiết ACTH, lượng cortisol trong máu sẽ tăng cao bất thường, gây nên hội chứng Cushing. Đây chính là mắt xích then chốt trong mối liên hệ giữa rối loạn tuyến yên và sự gia tăng chỉ số đường huyết.
Hội chứng Cushing có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố:
Người mắc hội chứng Cushing thường có những đặc điểm đặc trưng:
Điều đáng lo ngại hơn cả chính là tác động của cortisol lên chuyển hóa đường. Cortisol dư thừa khiến gan sản xuất nhiều glucose, đồng thời làm giảm khả năng sử dụng glucose ở cơ và mô mỡ, dẫn đến tình trạng tăng đường huyết mạn tính.
Trên thực tế, một tỷ lệ lớn bệnh nhân Cushing được chẩn đoán kèm bệnh tiểu đường type 2. Chính vì vậy, các chuyên gia luôn khuyến cáo việc theo dõi chỉ số đường huyết thường xuyên, trong đó máy đo đường huyết đóng vai trò là công cụ hỗ trợ đắc lực.
Cortisol thường được gọi là “hormone căng thẳng” vì nồng độ của nó tăng lên trong các tình huống stress, giúp cơ thể huy động năng lượng nhanh chóng. Tuy nhiên, khi cortisol tăng quá mức và kéo dài, hiệu ứng này trở thành “con dao hai lưỡi”:
Nếu không kiểm soát kịp thời, bệnh nhân Cushing không chỉ đối mặt với đường huyết cao, mà còn có nguy cơ biến chứng tim mạch, suy thận, tổn thương thần kinh, và bệnh lý võng mạc.
Trong hoàn cảnh này, việc đo máu tại nhà bằng thiết bị cá nhân là vô cùng hữu ích. Nó giúp bệnh nhân biết được sự dao động của đường huyết theo thời gian, từ đó có biện pháp phối hợp cùng bác sĩ để điều chỉnh chế độ ăn, thuốc hoặc lối sống.
Nhiều bệnh nhân Cushing không nhận ra mình đang có dấu hiệu tăng đường huyết cho đến khi xuất hiện biến chứng. Việc sử dụng máy thử đường để đo thường xuyên giúp phát hiện sớm, tránh tiến triển thành tiểu đường nặng.
Trong phác đồ điều trị hội chứng Cushing, người bệnh có thể phải trải qua phẫu thuật, xạ trị hoặc dùng thuốc. Tuy nhiên, song song với đó, kiểm soát đường huyết vẫn là mục tiêu quan trọng. Máy đo đường huyết cho phép theo dõi sự thay đổi của glucose trong quá trình điều trị, từ đó bác sĩ có thể điều chỉnh thuốc kịp thời.
Việc duy trì chỉ số đường huyết ổn định giúp hạn chế các biến chứng nguy hiểm như suy thận mạn, bệnh lý tim mạch hay biến chứng thần kinh ngoại biên. Đây là lý do tại sao nhiều chuyên gia nội tiết luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm tra đường huyết định kỳ, đặc biệt bằng cách đo máu tại nhà để có dữ liệu theo dõi liên tục.
Điều trị hội chứng Cushing phụ thuộc vào nguyên nhân gốc rễ. Nếu do khối u tuyến yên, bệnh nhân có thể được phẫu thuật cắt bỏ. Trong một số trường hợp, xạ trị hoặc thuốc ức chế tiết cortisol được chỉ định.
Tuy nhiên, dù phương pháp điều trị là gì, kiểm soát đường huyết vẫn luôn song hành. Bệnh nhân cần:
Việc kết hợp giữa y khoa, dinh dưỡng, lối sống và theo dõi sát sao sẽ tạo thành một chiến lược quản lý toàn diện, giúp người bệnh sống khỏe mạnh, giảm thiểu gánh nặng biến chứng.
Rối loạn tuyến yên dẫn tới hội chứng Cushing là một tình trạng phức tạp, gây ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe con người. Dư thừa cortisol không chỉ thay đổi diện mạo bên ngoài mà còn tấn công vào hệ chuyển hóa, làm tăng nguy cơ tăng đường huyết và tiến triển thành bệnh tiểu đường.
Trong hành trình điều trị, việc thường xuyên theo dõi chỉ số đường huyết bằng các công cụ tiện lợi như máy đo đường huyết hay máy thử đường là vô cùng cần thiết. Đây không chỉ là biện pháp kiểm soát trước mắt mà còn là chiến lược lâu dài, giúp giảm nguy cơ biến chứng tim mạch, thận, mắt và thần kinh.
Thông điệp quan trọng gửi đến người bệnh là: hãy coi việc kiểm soát đường huyết là một phần không thể thiếu trong quá trình điều trị hội chứng Cushing. Sự chủ động đo lường, theo dõi và trao đổi thường xuyên với bác sĩ sẽ mang lại chất lượng cuộc sống tốt hơn, cũng như ngăn chặn được những biến chứng khó lường trong tương lai.
——————————
CÔNG TY TNHH PHÁT TRIỂN THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ VÂN LONG
YOUR NEEDS - OUR BUSINESS
Hotline: (028) 3526 2468 / 098.484.0440
Email: cskh@vl-groups.com
Website: www.vl-groups.com
Địa chỉ:
- Văn phòng HCM: Tòa nhà Fosco, D35 + D36 - 40 Bà Huyện Thanh Quan, P.Xuân Hòa, TP. HCM
- Trung tâm bảo hành: 373/14 Nguyễn Kiệm, P.Đức Nhuận, TP.HCM
- Văn phòng Hà Nội: Khu VP Hồng Hà, 38.3/1 Ngõ 109 Trường Chinh, P.Phương Liệt, Q.Thanh Xuân, Hà Nội
- Kho Tổng: 938 Quốc Lộ 1A, P.Linh Xuân, TP.HCM
🌼 Shopee: https://shopee.vn/vanlonggroups
🌼 Tiktok: https://www.tiktok.com/@thietbichamsocsuckhoe
🌼 Tiki: https://tiki.vn/cua-hang/cham-soc-suc-khoe-van-long
🌼 Lazada: https://www.lazada.vn/shop/van-long-our-needs-your-business
English