You are using an outdated browser. For a faster, safer browsing experience, upgrade for free today.

Thông sàn nhĩ thất – Hiểu đúng về nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp điều trị

Thông sàn nhĩ thất – Hiểu đúng về nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp điều trị

Thông sàn nhĩ thất là một trong những dị tật tim bẩm sinh phức tạp, chiếm khoảng 5% trong tổng số các dị tật tim ở trẻ sơ sinh. Căn bệnh này đặc trưng bởi sự tồn tại của lỗ thông bất thường giữa các buồng tim, kết hợp với những bất thường ở van tim. Hậu quả là máu giàu oxy và máu nghèo oxy trộn lẫn, gây áp lực lớn lên tim và phổi, lâu dài dẫn đến suy tim nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách.
Trong bối cảnh bệnh tim mạch ngày càng trở thành gánh nặng sức khỏe toàn cầu, việc theo dõi các dấu hiệu bất thường ở tim cũng như kiểm soát chỉ số huyết áp đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, nhiều bệnh nhân dị tật tim bẩm sinh, bao gồm thông sàn nhĩ thất, có nguy cơ cao gặp các biến chứng về huyết áp và tuần hoàn. Vì vậy, việc sử dụng máy đo huyết áp để theo dõi định kỳ, đặc biệt khi có thể thực hiện đo huyết áp tại nhà, là bước hỗ trợ cần thiết giúp phát hiện sớm những biến chứng tiềm ẩn.
Bài viết này sẽ phân tích chi tiết thông sàn nhĩ thất từ định nghĩa, nguyên nhân, triệu chứng, biến chứng cho đến phương pháp chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa. Đồng thời, chúng ta cũng sẽ tìm hiểu mối liên hệ tự nhiên giữa dị tật tim bẩm sinh này với huyết áp và vai trò của máy đo huyết áp điện tử trong quản lý sức khỏe tim mạch lâu dài.

1. Thông sàn nhĩ thất là gì?


Thông sàn nhĩ thất là gì
 

Thông sàn nhĩ thất (Atrioventricular Septal Defect – AVSD) hay còn gọi là thông kênh nhĩ thất, khuyết gối nội mạc, là tình trạng cấu trúc tim bất thường xuất hiện từ khi còn trong bào thai. Đặc trưng của bệnh lý này là sự tồn tại các lỗ hổng ở vách ngăn tim và sự bất thường trong cấu tạo van nhĩ thất.
Trong tim bình thường, máu giàu oxy và máu nghèo oxy được phân tách rõ ràng, đảm bảo cơ thể nhận đủ oxy. Tuy nhiên, ở bệnh nhân thông sàn nhĩ thất, hai loại máu này bị trộn lẫn, làm tăng gánh nặng cho tim và phổi. Đây là nguyên nhân chính khiến bệnh nhân dễ bị khó thở, mệt mỏi, và lâu dài có thể dẫn đến suy tim.
Tại Hoa Kỳ, thống kê cho thấy cứ khoảng 1712 trẻ sinh ra thì có 1 trường hợp mắc thông sàn nhĩ thất, tương đương khoảng 2154 ca mỗi năm. Phần lớn trong số này liên quan đến hội chứng Down.

2. Các dạng thông sàn nhĩ thất

Bệnh được chia thành ba dạng chính:

2.1 Thông sàn nhĩ thất một phần:

  • Xuất hiện khi vách ngăn tâm thất đã hình thành nhưng vẫn tồn tại lỗ thông ở vách liên nhĩ, đồng thời van hai lá có bất thường
  • Hậu quả là hở van hai lá, gây trào ngược máu, lâu dài dẫn đến rối loạn huyết động.

2.2 Thông sàn nhĩ thất toàn phần:

  • Đây là dạng nghiêm trọng nhất
  • Toàn bộ cấu trúc do mô đệm nội mạc hình thành đều bất thường, tạo ra lỗ thông lớn và hình thành van nhĩ thất chung
  • Tình trạng này đòi hỏi phẫu thuật sửa chữa sớm.

2.3 Thông sàn nhĩ thất chuyển tiếp:

  • Có đặc điểm trung gian giữa một phần và toàn phần.
  • Van chung bám vào vách liên thất nhưng lỗ thông nhỏ hơn.

Ngoài ra, một số trường hợp còn kết hợp với dị tật khác như thông liên nhĩ lỗ nguyên thủy.

3. Triệu chứng của thông sàn nhĩ thất


Triệu chứng của thông sàn nhĩ thất
 

Triệu chứng bệnh phụ thuộc vào mức độ tổn thương:
Ở trẻ sơ sinh với thông sàn nhĩ thất toàn phần

  • Da xanh tím hoặc xám do thiếu oxy.
  • Khó thở, thở nhanh.
  • Đổ mồ hôi nhiều, đặc biệt khi bú.
  • Mệt mỏi, chậm tăng cân.
  • Nhịp tim nhanh hoặc bất thường.
  • Phù ở chân, mắt cá chân.
  • Thở khò khè.

Ở người trưởng thành với thông sàn nhĩ thất một phần

  • Mệt mỏi, yếu sức.
  • Ho kéo dài, khó thở khi gắng sức.
  • Rối loạn nhịp tim.
  • Đau tức ngực, cảm giác áp lực.
  • Phù ngoại biên.

Những triệu chứng này có nhiều điểm tương đồng với các bệnh tim mạch khác như tăng huyết áp phổi hay suy tim. Do đó, việc theo dõi chỉ số huyết áp thường xuyên có thể hỗ trợ nhận biết sự thay đổi bất thường, từ đó giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác hơn.

4. Nguyên nhân gây thông sàn nhĩ thất

Thông sàn nhĩ thất xảy ra trong giai đoạn phát triển bào thai, khi tim đang hình thành. Một số nguyên nhân và yếu tố nguy cơ:

  • Hội chứng Down: Phần lớn trẻ mắc AVSD toàn phần có hội chứng Down.
  • Yếu tố di truyền: Tiền sử gia đình có dị tật tim bẩm sinh làm tăng nguy cơ.
  • Nhiễm rubella trong thai kỳ.
  • Sử dụng rượu, thuốc lá khi mang thai.
  • Tiếp xúc hóa chất độc hại, thuốc không an toàn.
  • Đái tháo đường thai kỳ không kiểm soát tốt.

5. Biến chứng của thông sàn nhĩ thất

Biến chứng của thông sàn nhĩ thất

 

Nếu không điều trị, bệnh có thể dẫn đến:

  • Phì đại cơ tim do tim phải làm việc quá sức.
  • Tăng áp động mạch phổi, gây gánh nặng cho hệ hô hấp.
  • Suy tim mạn tính.
  • Nhiễm trùng hô hấp tái phát.
  • Rối loạn nhịp tim kéo dài.

Ngoài ra, ngay cả sau phẫu thuật, một số bệnh nhân vẫn có nguy cơ:

  • Hở hoặc hẹp van tim.
  • Vấn đề hô hấp mạn tính.
  • Biến chứng thai kỳ (nếu là phụ nữ).

Tăng áp động mạch phổi và suy tim là hai biến chứng quan trọng cần đặc biệt theo dõi. Những biến chứng này có thể được phát hiện sớm nếu theo dõi sát huyết áp bằng máy đo huyết áp điện tử, nhờ đó giúp bác sĩ can thiệp kịp thời.

6. Phương pháp chẩn đoán

Các phương pháp thường dùng:

  • Khám lâm sàng: nghe tim, phát hiện tiếng thổi.
  • Siêu âm tim: xác định vị trí và mức độ lỗ thông.
  • Điện tâm đồ (ECG): ghi lại hoạt động điện của tim.
  • Chụp X-quang ngực: đánh giá tình trạng tim và phổi.
  • Thông tim: kiểm tra huyết động và cấu trúc tim chi tiết.
  • Đo độ bão hòa oxy: phát hiện tình trạng thiếu oxy máu.

Kết quả các xét nghiệm này giúp bác sĩ xác định mức độ bệnh và chỉ định phẫu thuật khi cần thiết.

7. Phương pháp điều trị


Phương pháp điều trị
 

Điều trị chủ yếu là phẫu thuật, kết hợp chăm sóc hỗ trợ.

  • Phẫu thuật vá lỗ hổng: dùng mảnh vá để đóng lỗ ở vách tim.
  • Sửa chữa hoặc thay thế van tim: giúp khôi phục chức năng tim.
  • Theo dõi lâu dài: khám định kỳ với bác sĩ tim mạch.
  • Dự phòng viêm nội tâm mạc: dùng kháng sinh trong một số trường hợp.

Song song với điều trị y khoa, bệnh nhân cần quản lý lối sống và sức khỏe tim mạch, trong đó việc kiểm soát chỉ số huyết áp có vai trò quan trọng.

8. Lối sống và phòng ngừa

Một số thói quen có lợi:

  • Nghỉ ngơi hợp lý, tránh gắng sức.
  • Tập luyện nhẹ nhàng (đi bộ, yoga).
  • Tuân thủ dùng thuốc theo hướng dẫn.
  • Chăm sóc răng miệng kỹ lưỡng.
  • Ăn uống cân bằng: nhiều rau xanh, ít muối, hạn chế chất béo bão hòa.
  • Hạn chế rượu, caffein, thuốc lá.

Đặc biệt, bệnh nhân tim bẩm sinh cần theo dõi huyết áp thường xuyên. Việc đo huyết áp tại nhà bằng các thiết bị hiện đại giúp phát hiện sớm tình trạng tăng huyết áp hoặc tụt huyết áp bất thường. Điều này rất quan trọng vì huyết áp không ổn định có thể làm tăng gánh nặng cho tim đã tổn thương.

9. Mối liên hệ giữa thông sàn nhĩ thất và huyết áp


Mối liên hệ giữa thông sàn nhĩ thất và huyết áp
 

Tim và huyết áp có mối liên hệ mật thiết. Ở bệnh nhân thông sàn nhĩ thất, tim thường phải bơm máu nhiều hơn để bù đắp cho sự thất thoát do lỗ thông. Hậu quả là:

  • Chỉ số huyết áp có thể dao động bất thường.
  • Tăng áp động mạch phổi là biến chứng phổ biến.
  • Huyết áp thấp có thể xảy ra khi tim không đủ khả năng cung cấp máu cho cơ thể.

Do đó, theo dõi huyết áp thường xuyên không chỉ cần thiết cho bệnh nhân tăng huyết áp mà còn quan trọng đối với bệnh nhân tim bẩm sinh. Các bác sĩ thường khuyến nghị bệnh nhân và gia đình sử dụng máy đo huyết áp điện tử để tiện theo dõi ngay tại nhà. Đây là cách đơn giản nhưng hiệu quả để kiểm soát tình trạng bệnh.
Thông sàn nhĩ thất là một dị tật tim bẩm sinh phức tạp, đòi hỏi sự can thiệp y tế sớm và theo dõi lâu dài. Bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, từ suy tim cho đến tăng áp động mạch phổi.
Trong hành trình điều trị và quản lý bệnh, việc theo dõi chỉ số huyết áp giữ vai trò then chốt. Sự hỗ trợ từ máy đo huyết áp, đặc biệt là các thiết bị hiện đại cho phép đo huyết áp tại nhà, mang lại lợi ích to lớn trong việc phòng ngừa và phát hiện sớm biến chứng.
Hiểu rõ bệnh lý, tuân thủ điều trị, kết hợp chế độ dinh dưỡng, lối sống khoa học và quản lý huyết áp thường xuyên chính là chìa khóa giúp bệnh nhân thông sàn nhĩ thất duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn và phòng ngừa nguy cơ suy tim trong tương lai.

——————————
CÔNG TY TNHH PHÁT TRIỂN THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ VÂN LONG
YOUR NEEDS - OUR BUSINESS

  • Hotline: (028) 3526 2468 / 098.484.0440

  • Email: cskh@vl-groups.com

  • Website: www.vl-groups.com

  • Địa chỉ:

- Văn phòng HCM: Tòa nhà Fosco, D35 + D36 - 40 Bà Huyện Thanh Quan, P.Xuân Hòa, TP. HCM
- Trung tâm bảo hành: 373/14 Nguyễn Kiệm, P.Đức Nhuận, TP.HCM
- Văn phòng Hà Nội: Khu VP Hồng Hà, 38.3/1 Ngõ 109 Trường Chinh, P.Phương Liệt, Q.Thanh Xuân, Hà Nội
- Kho Tổng: 938 Quốc Lộ 1A, P.Linh Xuân, TP.HCM

🌼 Shopee: https://shopee.vn/vanlonggroups
🌼 Tiktok: https://www.tiktok.com/@thietbichamsocsuckhoe
🌼 Tiki: https://tiki.vn/cua-hang/cham-soc-suc-khoe-van-long
🌼 Lazada: https://www.lazada.vn/shop/van-long-our-needs-your-business

Gọi ngay cho chúng tôi
Chat với chúng tôi qua Zalo
Gửi email cho chúng tôi
Facebook