Oxy là nền tảng của sự sống. Mỗi tế bào trong cơ thể con người đều cần oxy để thực hiện quá trình chuyển hóa năng lượng, duy trì hoạt động của não, tim, gan, thận và các cơ quan khác. Khi lượng oxy trong máu giảm xuống dưới ngưỡng bình thường, cơ thể sẽ nhanh chóng rơi vào trạng thái rối loạn, thậm chí ngưng hoạt động nếu không được xử trí kịp thời.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính, thiếu oxy máu (hypoxemia) là nguyên nhân góp phần vào hơn 13% ca tử vong toàn cầu liên quan đến bệnh hô hấp. Riêng tại Việt Nam, theo số liệu của Bộ Y tế năm 2023, khoảng 20% bệnh nhân nhập viện cấp cứu do suy hô hấp có biểu hiện giảm nồng độ oxy trong máu.
Trong bối cảnh đó, máy tạo oxy đã trở thành thiết bị hỗ trợ hô hấp quan trọng trong chăm sóc y tế – từ bệnh viện cho đến các dịch vụ y tế tại nhà. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết khi nào nên sử dụng hoặc khi nào cần đến bệnh viện để được cấp cứu kịp thời.
Ở người khỏe mạnh, phổi hấp thu oxy từ không khí, đưa vào máu thông qua mao mạch phế nang. Hemoglobin trong hồng cầu sẽ vận chuyển oxy đến từng tế bào. Khi vì một lý do nào đó – như tổn thương phổi, tim yếu, hoặc tắc nghẽn đường thở – quá trình này bị gián đoạn, nồng độ oxy trong máu (SpO₂) giảm xuống, gây ra thiếu oxy máu.
Các nguyên nhân phổ biến gồm:
Theo Viện Hô hấp Trung ương, có đến 60% bệnh nhân COPD nhập viện trong tình trạng SpO₂ dưới 92%. Đây là lý do các thiết bị chăm sóc sức khỏe như máy đo SpO₂ hoặc máy tạo oxy trở nên quan trọng trong việc phát hiện sớm tình trạng thiếu oxy.
Thiếu oxy có thể khởi phát âm thầm, nhưng cơ thể luôn phát ra tín hiệu cảnh báo. Việc nhận biết sớm giúp người bệnh được xử trí kịp thời, tránh tổn thương cơ quan nặng nề.
Khi xuất hiện các dấu hiệu trên, người bệnh cần đo SpO₂ để xác định tình trạng oxy trong máu. Nồng độ bình thường là 95–100%, nếu dưới 94% cần theo dõi kỹ, và dưới 90% là cấp cứu y tế.
Ngày nay, nhờ sự hỗ trợ của thiết bị chăm sóc sức khỏe tại nhà, người bệnh có thể tự theo dõi SpO₂ thường xuyên, giúp phát hiện sớm và xử lý kịp thời tình trạng thiếu oxy.
Không ít người chủ quan, nghĩ rằng chỉ cần thở sâu hoặc nghỉ ngơi là đủ. Tuy nhiên, thiếu oxy có thể tiến triển nhanh, dẫn đến ngưng thở hoặc tổn thương não không hồi phục. Việc xác định mức độ nguy cấp là rất quan trọng.
Lúc này, việc đến bệnh viện là bắt buộc. Bệnh nhân có thể cần hồi sức cấp cứu, hỗ trợ thở máy hoặc thở oxy qua hệ thống khí y tế chuyên dụng.
Thời gian can thiệp là yếu tố quyết định: mỗi phút thiếu oxy có thể khiến tế bào não tổn thương không hồi phục.
Đây là câu hỏi phổ biến, đặc biệt trong các gia đình có người cao tuổi hoặc bệnh mạn tính. Theo hướng dẫn của Hiệp hội Hô hấp Châu Âu (ERS), máy tạo oxy chỉ nên sử dụng khi có chỉ định hoặc theo dõi SpO₂ thường xuyên.
Việc thở oxy hỗ trợ giúp cải thiện trao đổi khí, giảm gánh nặng cho tim và tăng khả năng hồi phục mô. Tuy nhiên, nếu SpO₂ vẫn không ổn định dù đang thở oxy, người bệnh phải đến bệnh viện để được kiểm tra và điều chỉnh phác đồ điều trị.
Hiện nay, nhiều dịch vụ y tế tại nhà phối hợp cùng bác sĩ hô hấp hỗ trợ theo dõi bệnh nhân thở oxy, giúp giảm nguy cơ nhập viện và đảm bảo an toàn.
Thiếu oxy không chỉ khiến người bệnh khó thở mà còn gây tổn thương hệ thống. Dưới đây là những biến chứng phổ biến được ghi nhận:
Não tiêu thụ khoảng 20% lượng oxy của toàn cơ thể. Khi oxy giảm, tế bào thần kinh bị tổn thương chỉ sau vài phút. Hậu quả có thể là mất trí nhớ, liệt, hoặc hôn mê.
Thiếu oxy làm tim phải tăng tốc bơm máu để bù đắp, gây rối loạn nhịp tim, suy tim cấp, hoặc nhồi máu cơ tim ở người có bệnh nền.
Gan và thận rất nhạy cảm với tình trạng giảm oxy kéo dài. Người bệnh có thể bị suy gan, suy thận cấp nếu không được cấp cứu kịp thời.
Theo thống kê của Đại học Y Hà Nội, khoảng 25% trường hợp tử vong do suy hô hấp có nguyên nhân từ việc người bệnh chậm đến bệnh viện hoặc tự xử trí tại nhà mà không có chỉ định y khoa.
Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh. Việc chủ động bảo vệ đường thở và duy trì oxy máu ổn định giúp giảm đáng kể nguy cơ nhập viện.
Người bệnh hô hấp mạn, người cao tuổi hoặc đang dùng máy tạo oxy nên tái khám mỗi 1–3 tháng để bác sĩ đánh giá phổi và điều chỉnh lưu lượng oxy phù hợp.
Máy tạo oxy, khi được sử dụng đúng, có thể trở thành người bạn đồng hành tin cậy trong chăm sóc hô hấp, giúp duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn.
Q: Chỉ số oxy trong máu bao nhiêu là bình thường?
A: SpO₂ từ 95–100% là bình thường. Dưới 94% nên theo dõi kỹ, dưới 90% là tình trạng nguy hiểm cần can thiệp y tế.
Q: Người bình thường có nên tự dùng máy tạo oxy không?
A: Không. Việc dùng máy tạo oxy mà không có chỉ định có thể gây ức chế hô hấp và rối loạn trao đổi khí.
Q: Thiếu oxy có thể xảy ra vào ban đêm không?
A: Có. Tình trạng ngưng thở khi ngủ (OSA) khiến oxy máu giảm từng đợt, làm người bệnh thức giấc, mệt mỏi, và dễ bị tăng huyết áp.
Q: Làm sao phân biệt khó thở do thiếu oxy hay do lo âu?
A: Cần đo SpO₂. Nếu chỉ số bình thường mà vẫn khó thở, nguyên nhân có thể do lo âu hoặc rối loạn thần kinh thực vật, không phải thiếu oxy.
Q: Khi nào nên đến bệnh viện để cấp cứu oxy?
A: Khi người bệnh khó thở dữ dội, môi tím tái, lơ mơ, SpO₂ < 90% dù đã hỗ trợ oxy tại nhà.
Thiếu oxy không phải là triệu chứng đơn lẻ, mà là dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang gặp nguy hiểm. Việc phát hiện sớm và đến bệnh viện đúng thời điểm có thể cứu sống người bệnh, giảm nguy cơ tổn thương tim, não, và các cơ quan khác.
Trong hệ thống chăm sóc sức khỏe toàn diện, sự kết hợp giữa theo dõi SpO₂, hướng dẫn từ bác sĩ, dịch vụ y tế tại nhà, và hỗ trợ từ máy tạo oxy là chìa khóa giúp người bệnh duy trì chất lượng sống, đặc biệt với nhóm có bệnh phổi hoặc tim mạch mạn tính.
Hãy nhớ: mỗi hơi thở khỏe mạnh hôm nay là kết quả của sự quan tâm đúng lúc. Đừng chờ đến khi cơ thể kêu cứu mới hành động – vì với oxy, chỉ cần chậm vài phút cũng có thể trả giá bằng tính mạng.
——————————
CÔNG TY TNHH PHÁT TRIỂN THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ VÂN LONG
YOUR NEEDS - OUR BUSINESS
Hotline: (028) 3526 2468 / 098.484.0440
Email: cskh@vl-groups.com
Website: www.vl-groups.com
Địa chỉ:
- Văn phòng HCM: Tòa nhà Fosco, D35 + D36 - 40 Bà Huyện Thanh Quan, P.Xuân Hòa, TP. HCM
- Trung tâm bảo hành: 373/14 Nguyễn Kiệm, P.Đức Nhuận, TP.HCM
- Văn phòng Hà Nội: Khu VP Hồng Hà, 38.3/1 Ngõ 109 Trường Chinh, P.Phương Liệt, Q.Thanh Xuân, Hà Nội
- Kho Tổng: 938 Quốc Lộ 1A, P.Linh Xuân, TP.HCM
🌼 Shopee: https://shopee.vn/vanlonggroups
🌼 Tiktok: https://www.tiktok.com/@thietbichamsocsuckhoe
🌼 Tiki: https://tiki.vn/cua-hang/cham-soc-suc-khoe-van-long
🌼 Lazada: https://www.lazada.vn/shop/van-long-our-needs-your-business
English